Дзяржаўная сімволіка з’яўляецца часткай гісторыі і культуры краіны. Любоў да сваёй Радзімы, разуменне непаўторнасці і багацця культурных традыцый адыгрывае вялікую ролю ў станаўленні асобы дзіцяці, да якой мы павінны ставіцца вельмі беражліва. Немагчыма выхаваць у дзяцей пачуцця ўласнай годнасці і ўпэўненасці ў сабе без павагі да гісторыі сваёй Айчыны. Для маленькага чалавека, дашкольніка важна любіць сваю сям’ю, свой родны горад, сябраваць з аднагодкамі, ганарыцца сваёй Радзімай, у тым ліку і яе дзяржаўнымі сімваламі.
Азнаямленне з найважнейшымі дзяржаўнымі сімваламі традыцыйна ўваходзіць у змест патрыятычнага выхавання дашкольнікаў. Але ў поўнай меры зразумець, асэнсаваць, запомніць некаторыя гістарычныя звесткі, значэнне кветак і вобразаў, іх ўзаемнае размяшчэнне і функцыі – справа няпростая для дашкольніка, паколькі вобразна-сімвалічнае мысленне ў іх развіта яшчэ недастаткова, запас уяўленняў аб гістарычным мінулым Радзімы невялікі, кругагляд не так шырокі. Падбіраючы метады і прыёмы патрыятычнага выхавання трэба ўлічваць усе асаблівасці дзяцей дашкольнага ўзросту: эмацыйнае ўспрыманне навакольнага, вобразнасць і канкрэтнасць мыслення, абвостранасць пачуццяў, недастатковае сфармаванае гістарычнае прытомнасць.
Вырашаючы задачы маральна-патрыятычнага выхавання, кожны педагог павінен будаваць сваю працу ў адпаведнасці з умовамі і асаблівасцямі дзяцей групы, улічваючы наступныя прынцыпы:
- “пазітыўны цэнтрызм”(адбор ведаў, найбольш актуальных для дзіцяці дадзенага ўзросту);
- бесперапыннасць і пераемнасць педагагічнага працэсу;
- дыферэнцыраваны падыход да кожнага дзіцяці, максімальны ўлік яго псіхалагічных асаблівасцяў, магчымасцяў і інтарэсаў;
- рацыянальнае спалучэнне розных відаў дзейнасці;
- адэкватны ўзросту баланс інтэлектуальных, эмацыйных і рухальных нагрузак;які развівае характар навучання, заснаваны на дзіцячай актыўнасці.
Пачынаючы з сярэдняй групы, дзяцей знаёмяць з сімваламі дзяржавы (гербам, сцягам, гімнам). Са старэйшай групы з сімваламі Беларусі (хвоя, зубр, бусел, кветка лёну, канюшыны, Васілёк).
Рэалізаваць гэтую задачу можна з дапамогай правядзення гутарак, разглядам ілюстрацый, гульняў-гутарак, якія можна праводзіць дыферэнцыравана ў ранішнія і вячэрнія гадзіны; дыдактычных гульняў, якія лепш праводзіць у індывідуальнай форме; гульняў – падарожжаў, экскурсій, а таксама розных забаўляльных мерапрыемстваў і чытання мастацкай літаратуры.
Фарміруючы ўяўленні дзяцей аб дзяржаўных сімвалах Беларус і— сцягу, гербе, гімне, трэба падвесці дзяцей да разумення таго, што сімвалы не проста абазначаюць, а апісваюць, раскрываюць з'явы. Ва ўсіх элементах (герб, сцяг, гімн) закладзены найглыбейшы сэнс: яны адлюстроўваюць гісторыю паходжання дзяржавы, яго структуру, мэты, прынцыпы, нацыянальныя традыцыі, асаблівасці гаспадаркі і прыроды.
Так, напрыклад , змест гутаркі пра сімвалы Беларусі можа быць наступным:
- У кожнай краіны ёсць свае дзяржаўныя сімвалы. Гэта сцяг, герб, гімн. Да іх трэба ставіцца з павагай (паказаць ілюстрацыі з гербам і гімнам).
- Сцяг сімвалізуе нашу Радзіму. Ён лунае над будынкам Урада, Сцягі вывешваюць падчас святаў, падымаюць падчас перамог. На сцягу Беларусі 3 Колеры. Чырвоны колер-знак Сонца, ён сімвалізуе багацце, гэта знак шчаслівага жыцця. (Або: пазначае кроў пралітую абаронцамі Беларусі). Зялёны колер-колер прыроды, нашай карміцелькі, колер палёў і лясоў. Гэта колер дабра, дабрабыту, міру. Белы колер-гэта колер свабоды, чысціні, мудрасці. Арнамент з ромбікаў сімвалізуе працавітасць, майстэрства беларускага народа.
Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь можа выкарыстоўвацца падчас дзяржаўных святаў і святочных дзён, а таксама пры ўрачыстых мерапрыемствах, якія праводзяцца ва ўстанове дашкольнай адукацыі для дарослых, і ў іншыя памятныя даты, у тым ліку і без выкарыстання дрэўка (флагштока), пры забеспячэнні неабходнай павагі да Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь.
Аб гербе можна расказаць тое, што яны з'явіліся вельмі даўно. Гэта быў адметны знак рыцараў. Служыў ён для таго, каб можна было адрозніць адзін ад аднаго закутых у жалезныя даспехі воінаў. Такі сімвал з'явіўся на рыцарскіх шчытах. Ішоў час, не стала рыцараў, але засталіся гербы. Герб з'яўляецца знакам адрознення, эмблемай дзяржавы. Яго выява змяшчаецца на пячатках, на пашпарце грамадзяніна Беларусі, на памежных слупах, на будынках, дзе працуе ўрад. Паглядзіце на герб нашай дзяржавы.
Што на ім намалявана?
- Контур Беларусі-зялёны – У промнях Узыходзячага Сонца – гэта наша зямля.
- Пучкі каласоў – гэта працавіты народ, які вырошчвае хлеб.
- Чырвоныя кветкі канюшыны – гэта сувязь з жывёльным светам.
- Блакітныя кветкі лёну – гэта матэрыял для адзення, сімвал працы, дабра і дастатку. Зямны шар з узыходзячым сонцам – мы беларусы сябруем з усімі народамі, гандлюем, абменьваемся вырабамі і ведамі
- Чырвоная зорка-сімвал чалавечнасці, знак мужнасці.
Знаёмячы дзяцей з гімнам Беларусі ў пачатку занятку лепш правесці гутарку пра тое, што гімн гэта самая ўрачыстая песня краіны. Гімны з'явіліся нашмат раней, чым гербы і сцягі. Гімн выконваецца ў асабліва важных выпадках, напрыклад, тады, калі героям уручаюць узнагароды, калі спартсмены атрымліваюць залатыя медалі на спаборніцтвах. Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь выконваецца падчас афіцыйнай цырымоніі ўзняцця Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь і іншых афіцыйных дзяржаўных цырымоній.
Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь можа выконвацца:
- пры адкрыцці і закрыцці ўрачыстых сходаў, прысвечаных дзяржаўным святам Рэспублікі Беларусь;
- падчас урачыстых сходаў, якія праводзяцца дзяржаўнымі органамі і іншымі арганізацыямі;
грамадзянамі падчас народных, працоўных, сямейных святаў і іншых урачыстых мерапрыемстваў пры забеспячэнні неабходнай павагі да Дзяржаўнага гімна Рэспублікі Беларусь.
Пры афіцыйным выкананні Дзяржаўнага гімна Рэспублікі Беларусь прысутныя слухаюць яго стоячы (мужчыны – без галаўных убораў, вайскоўцы, іншыя асобы, для якіх прадугледжана нашэнне форменнага адзення, – у адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь).
Пасля гутаркі варта ўключыць гімн для праслухоўвання. Словы гімна завучыць на памяць можна ў нерэгламентаванай дзейнасці.
У канцы заняткі па знаёмстве дзяцей з сімволікай Беларусі або ў нерэгламентаванай дзейнасці можна правесці з дзецьмі: аплікацыю, лепку, маляванне або размалёўванне, сцягоў, гербаў. Таксама можна правесці ў індывідуальнай форме дыдактычныя гульні такія як:
"Чаго не стала?»
"Трэці лішні»
“Карта Беларусі"
"Маё імя”
“Даведайся па апісанні” і іншыя.
У нерэгламентаванай дзейнасці можна арганізаваць сюжэтна-ролевыя гульні “Мы па вуліцы ідзем”," Прымаем гасцей"," Крама сувеніраў", інш.
Варта прачытаць дзецям наступныя мастацкія творы:
У сярэдняй групе: С.Сокалаў-Воюш "Блакіт нябес"; Э.Агняцвет " Зямля з блакітнымі вачамі";
А. Байдак. "Беларусачка"; В.Бічэль-Загнетава. "Радзіма"; А.Русак "Мой край"; і інш.
У старэйшай групе: Д.Бічэль-Загнетава. "Белая Русь", Радзіма"," Наша Радзіма"; А.Вольскі. "Радзіма", "Беларусь – мая Радзіма"; В.Вітка "Бусел"; Н.Гілевіч "Я – беларус" і інш.
У старэйшай групе неабходна арганізаваць правядзенне тэматычных заняткаў па тэме " Наш сцяг. Наш герб. Наш гімн " і правядзенне свята напярэдадні Дня Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь і Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь.
